Groot nest Siberische kittens

Een van de vragen bij het verwelkomen van een groot nest gaat over het wel of niet bijvoeden van de kittens. Een nest van acht kittens bracht mij vragen rondom het wel of niet bijvoeden van kittens en wanneer in te grijpen. Ik zal de opgedane informatie met jullie delen en jullie meenemen in mijn eigen ervaringen en overwegingen rondom het bijvoeden. Het was een spannende tijd!

Voorbereiding

In de laatste dagen van 2023 was Shari uitgerekend. Al vanaf 5 weken zwangerschap was ze enorm dik. Haar omvang nam toe, dus ik bereidde me voor op een groot nest. Ik haalde alles in huis: flesjes, speentjes, sondes, spuiten en poeder voor kittenmelk. Zo kon ik direct handelen als het nodig was. Daarnaast deed ik een berg kennis op.

Het belang van maternale antistoffen

Een kitten heeft nog geen goed werkend eigen immuunsysteem tegen ziekten. Daarom is het enorm vatbaar. De moeder geeft via haar moedermelk antistoffen door, ook wel maternale antistoffen genoemd. Deze zorgen ervoor dat kittens, ondanks de afwezigheid van eigen immuniteit, toch beschermd zijn tegen verscheidene ziekten. Je kunt je voorstellen dat het grote gevolgen kan hebben als er te weinig maternale antistoffen bij het kitten aanwezig zijn.

Foto 1. Shari met een kitten

Bijvoeden

Als de kittens niet (genoeg) bijkomen, kan bijvoeden nodig zijn. De keuze bestaat dan uit flesvoeding of sondevoeding. Bij het geven van flesvoeding moet je logistiek nogal georganiseerd zijn. De melk moet op temperatuur zijn en het voeden via een fles kost aardig wat tijd. Daarnaast moeten de kittens leren drinken via de speen, waarbij ze zich kunnen verslikken. In dat geval kunnen melkdeeltjes in de longen terechtkomen en de kans op longontsteking vergroten. Je zou ervoor kunnen kiezen om de eerste 2 dagen met ORS te flessen, zodat de kittens leren drinken via de speen. Als ORS in de longen komt, veroorzaakt dit minder snel problemen. Echter, is en blijft de vraag of je deze tijd en mogelijkheid hebt om dit uit te voeren. Bij het geven van sondevoeding is enige vaardigheid vereist. Allereerst moet je de moed verzamelen om dit te doen. Ten opzichte van flesvoeding kost het minder tijd en is het soms logistiek iets gemakkelijker. Het is echter van belang dat de melk echt op de juiste temperatuur is, omdat deze direct in de maag terechtkomt. Daarbij kan, door het uitblijven van de zuigreflex, sondevoeding problemen geven bij de vorming van het gebit van de kittens.

Mijn besluit

Bij voorkeur wil ik niet bijvoeden. Dat zal geen vreemde keuze zijn, gezien het belang van maternale antistoffen en de risico’s die bijvoeden met zich meebrengt. Indien bijvoeden wel nodig blijkt, zal ik een manier proberen te handhaven waardoor de kittens toch zo veel mogelijk moedermelk binnen krijgen en zo maternale antistoffen binnenkrijgen. Ik zal proberen de moedermelk zo evenredig mogelijk aan de kittens te verdelen. Ook lijkt het mij belangrijk om geen impulsief besluit te nemen om te gaan bijvoeden. De zenuwen zullen altijd wel toeslaan met een groot nest kittens, maar ik wil me zo veel mogelijk laten leiden door feiten. Daarom zal ik elk kitten monitoren op de 3 G’s: gezondheid (ogen, neus, anus/uitwerpselen), gedrag (actief of inactief) en gewicht (tweemaal per etmaal). Door alles te noteren, ontstaat er een mooi overzicht. Ik kan, indien de paniek mij overvalt, terugkijken naar de feiten. Mijn collegafokkers zijn op de hoogte en bij twijfel staan zij stand-by om even te sparren. Altijd fijn!

Foto 2. De acht kittens van Shari von Namira & Bunyenyeri's Belias Baron

Mijn ervaring: bestel alvast stalen zenuwen

Shari beviel in de avond/nacht en had een bevalling die erg soepel verliep. Binnen een tijdsbestek van 5 uur werden er 8 kittens geboren. De kittens wogen tussen de 71 en 105 gram, met de meesten rond de 90 gram. Ik maakte me wel zorgen om het kitten van 71 gram, dus ik hield haar extra in de gaten. Alle kittens zagen er gezond uit, zonder afwijkingen. Binnen no-time hingen alle kittens aan de tepels van Shari en dronken kort na hun geboorte. Toen alle 8 kittens er waren, bleek het drinken toch nog wat lastig: er werd geduwd en gedraaid, maar uiteindelijk lukte het hen allemaal om te drinken! Dit alles was voor mij een goede start, maar toch was ik erg gespannen! Wat als...? Op dat moment kon ik talloze scenario's bedenken.

De eerste uren na de bevalling, hield ik alles goed in de gaten. Shari was rustig en de kleintjes lagen met regelmaat tevreden aan de tepel. Soms hadden de laatste 2 kittens even wat hulp nodig om goed op hun plek te komen. Ik bestudeerde het gedrag van mama en kittens en dat was normaal.

Het eerste controlemoment was de volgende ochtend, 9 uur na het laatstgeboren kitten. Alle kittens oogden gezond en ze waren allemaal 10 gram of meer aangekomen, zelfs het lichtste kitten! Halleluja! Reden voor een feestje!

Ik bleef de kittens en mama in de gaten houden. Het gedrag bleef normaal en drinken lukte ook steeds beter. Wel nog wat onrust bij de start van een voedingsmoment, maar met wat hulp lagen ze er al snel rustig bij.

's Avonds was er opnieuw een controlemoment. Ze waren niet zo veel aangekomen als die ochtend: slechts 1 tot 5 gram. De zenuwen namen toe... Gelukkig had ik mijn schema en toen ik het totale plaatje bekeek, waren ze 11 tot 18 gram per kitten aangekomen sinds de geboorte. Dat was eigenlijk enorm goed! Natuurlijk stond een collega me bij en stelde me gerust. In mijn eentje was dit allemaal best spannend!

Alle tekenen waren goed en er was alleen af en toe een beetje hulp nodig om alle kittens rustig op hun plek te krijgen tijdens een voedingsmoment. Ondanks dat bleven de eerste dagen toch spannend.

Soms kwam een kitten niet of weinig aan tussen 2 weegmomenten, dit vond ik extra spannend. Door terug te kijken over 24 uur, dus nog een weegmoment terug, bleek eigenlijk altijd dat ze duidelijk waren aangekomen in een tijdspanne van 24 uur. Toch was ik dan een beetje zenuwachtig hoor! Natuurlijk hield ik het desbetreffende kitten dan extra in de gaten, maar gelukkig dronken ze allemaal goed en bleek het volgende weegmoment dan weer dat het kitten goed was aangekomen. Het ondersteunde me enorm om alles op te schrijven en om met de 3 G’s te werken! Zo kon ik overzicht en rust bewaren.

Na 4 dagen werd het me duidelijk dat de kittens een ritme hadden: vooral 's nachts kwamen ze veel aan, terwijl ze overdag minder groeiden. Ook groeiden ze duidelijk met sprongen, waarbij ze elkaar afwisselden. Als een kitten een dag niet zo enorm veel bijkwam, volgde er meestal de dag erna of twee dagen erna een enorme sprong in gewicht.

Na een week werd ik rustiger en kon ik mijn zenuwen loslaten! Ik kende het ritme van mijn kittens. Ik zag dag na dag dat ze er gezond en actief waren. Ze dronken goed en vonden snel hun plek bij aan de tepel. Veel minder onrust dan aan het begin. Ze groeiden goed, elke dag weer!

Mijn advies: overzicht en rust

Als je een groot nest hebt, probeer dan de rust te bewaren. Dit kun je doen door met overzichten te werken, naar het grote geheel te kijken en je te laten ondersteunen door collega’s. Zoals beschreven brengt bijvoeden de nodige risico’s met zich mee en dragen maternale voedingsstoffen veel bij aan de algehele gezondheid van een kitten. Daarom zou ik altijd adviseren om een afgewogen besluit te nemen op basis van feiten om met betrekking tot wel of niet bijvoeden.

Natuurlijk geldt er altijd: jij kent je katten het beste, dus bel de dierenarts bij twijfel. Better safe than sorry!